John Stuart Mill
John Stuart Mill | |||
---|---|---|---|
Irudi gehiago | |||
1865eko uztailaren 11 - 1868ko azaroaren 11 Barrutia: Westminster (en) Hautetsia: 1865 United Kingdom general election (en) | |||
Bizitza | |||
Jaiotza | Islington, 1806ko maiatzaren 20a | ||
Herrialdea | Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua | ||
Lehen hizkuntza | ingelesa | ||
Heriotza | Avignon, 1873ko maiatzaren 8a (66 urte) | ||
Hobiratze lekua | Cimetière Saint-Véran (en) | ||
Heriotza modua | : Erisipela | ||
Familia | |||
Aita | James Mill | ||
Ezkontidea(k) | Harriet Taylor Mill | ||
Familia | ikusi
| ||
Leinua | Mill family (en) | ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | Londresko University College | ||
Hizkuntzak | ingelesa | ||
Irakaslea(k) | Jeremy Bentham | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | filosofoa, ekonomialaria, politikaria, autobiografialaria, idazlea, Berdinzaletasuna, bulegaria eta sufragista | ||
Lantokia(k) | Londres | ||
Enplegatzailea(k) | Ekialdeko Indietako Britainiar Konpainia | ||
Lan nabarmenak | ikusi
| ||
Jasotako sariak | ikusi
| ||
Kidetza | Hungariako Zientzien Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia | ||
Mugimendua | ateismoa Berdinzaletasuna utilitarismoa liberalismoa | ||
Sinesmenak eta ideologia | |||
Erlijioa | ateismoa | ||
Alderdi politikoa | Alderdi Liberala (Erresuma Batua) | ||
John Stuart Mill (Londres, Ingalaterra, 1806ko maiatzaren 20a - Avignon, Frantzia, 1873ko maiatzaren 8a) filosofoa (utilitarismoa) eta ekonomialaria izan zen.[1] Liberalismo klasikoko pentsalari nabarmena izan zen.
Lanak
| Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu. Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu. |
On liberty liburua, Millen liburu garrantzitsuenetarikoa da. Liberalismoaren oinarrietako bat bihurtu zen, non gizartearen eta gizakien arteko erlazioak azaltzen diren. Printzipioa autoritateak ez parte hartzean datza, pertsonak beren ekintzen jabeak direlako. Estatuak, aholkatu baizik ez dezake egin, eta ezin du inor zerbait egitera behartu. Adibide hau ekonomian erabiltzen da, eta bertan laissez faire (utzi egiten) jokabidea defendatzen da. Denborak aurrera egin ahala, John Stuart Millek, Estatuak ez parte hartzearen doktrinan salbuespenak sartu zituen ekonomian. Millek esan zuen, politikan bere betebeharrak egindakoan, autoritateak asko egin zezakeela jendeari laguntzeko. Salbuespen ezagunenetariko bat, lan orduak murriztearena da. Izan ere, pentsalariaren ustez lan orduak murrizteko modu bakarra lege bat ezartzea zen. Laissez Faire ideiaren salbuespenetako asko, denborarekin, beste herrialdeek ezarritako lege bihurtu ziren. Beraz, Laissez Faire legea izan behar zela pentsatu zuen eta edozein desbideratze beste irtenbiderik ez zegoenean hartu behar zela.
GIZARTEAREN ETORKIZUNA
Gizartearen etorkizunari buruz Millek David Ricardoren antzeko pentsamoldea zuen, etorkizunaren momentu batean hazkunde ekonomikoa geldituko dela eta gizartea egoera geldikor batean egongo zela uste zuen. Hau zenbait kausengatik gertatuko zen: aurrerapen teknikoengatik, kapital metaketagatik, enpresen arteko lehia handitzeagatik, etab. Horrela, ekonomiak momentu batean hazteari utziko ziola zeritzon.
- On Liberty 1859
- The Negro Question
- The Subjection of Women, 1869
- 'Principles of Political Economy,1848.
Ideia politikoak
Millek eskatzen zuen tolerantzia gizartearen barruan "Justizia Soziala", pertsona berez aldakorra da eta bere bizitza bizi behar du bizi ahal duen moduan. Gobernuak eta komunitateak gizakiaren erabakiak besterentzat kaltegarriak direnean soilik har dezakete esku. J Stuart Milleren ideia politikoak pragmatismoaren kontra zeuden, liberalismoaren ideiak sartzen. Hark estimatzen zuen ezin zela gobernu liberal bat existitu ez bazegoen gizarte liberalik.
Esaldi nabarmenak
- «Jenio batek askatasun giro batean baizik ez dezake arnasa aske hartu.»
- «Nazio baten boterea nazioa osatzen duen gizabanakoen boterea da, ez besterik.»
- «Hobe da pertsona asegabea izatea, txerri asea baino.»
- «Ikasi dut nire zoriona bilatzen nire desioak mugatuz, ezen ez desioak asez.»
- «Gizarte zibilizatu bat izatea, gizarte kooperatiboa izatea da.»
Erreferentziak
- ↑ John Stuart Mill's On Liberty. victorianweb (Noiz kontsultatua: 2009-07-23)
Aipua: «On Liberty is a rational justification of the freedom of the individual in opposition to the claims of the state to impose unlimited control and is thus a defence of the rights of the individual against the state.».
Kanpo loturak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: John Stuart Mill |
- (Ingelesez) John Stuart Millen liburu eta artikulu garrantzitsuenak
- Datuak: Q50020
- Multimedia: John Stuart Mill / Q50020